Rusya’dan”Avrasya”hamlesi

Rusya, Kazakistan ve Belarus, Avrupa Birliği’ne ve ABD’ye karşı Avrasya Ekonomik Birliği’ni hayata geçirdi. Yeni birlik için konuşan Putin, “Katılımcı ülkelerde yaşayan tüketicilerin ve girişimcilerin hakları ve çıkarları en yüksek seviyede korunacaktır”

YENİ MESAJ/HABER MERKEZİ
Rusya, Kazakistan ve Belarus arasında Avrasya Ekonomik Birliği’ni hayata geçiren anlaşma Kazakistan’ın başkenti Astana’da imzalandı. Astana Bağımsızlık Sarayı’nda yapılan resmi törende Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Belarus Cumhurbaşkanı Aleksander Lukaşenko anlaşmaya imza koyarak Avrasya Ekonomik Birliği’ni resmen hayata geçirdi.
Törende, Kazakistan’ın geleceği açısından tarihi önemde olan anlaşmanın uluslararası organizasyonlardan gelen temel bakışı kapsadığını dile getiren Nazarbayev, imzalanan belgede toprak bütünlüğü ve eşit egemenlik prensibiyle Avrasya Ekonomik Birliği’ne üye ülkelerin kendine has politik sistemlerine riayet edildiğini kaydetti. Birliğe bu yıl Ermenistan ile önümüzdeki yıl ise Kırgızistan da katılacak. Üç ülkenin toplam gayri safi yurtiçi hasılaları toplamı 2.7 trilyon doları geçiyor.

Dönüm noktası
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de atılan imzanın bir dönüm noktası olduğunu, belgenin üye ülkelerin aynı zamanda ulusal egemenliklerini de koruyarak yepyeni bir entegrasyon aşaması sağladığını belirterek, “Avrasya Ekonomik Birliği’ni oluşturan Rusya, Kazakistan ve Belarus, sahip olduğu 170 milyonluk nüfus, devasa üretim, bilimsel ve teknolojik potansiyel ve muazzam doğal kaynaklarıyla dünya ekonomisinin anında ve doğrudan ilgisini çekecek” dedi. Avrasya Ekonomik Birliği düşüncesini ilk dile getirenin 1994 yılında Moskova Üniversitesi’nde yaptığı konuşmayla Nazarbayev olduğunu hatırlatan Putin, imza töreninin Kazakistan’ın başkenti Astana’da olmasının bu nedenle sembolik bir anlam taşıdığını da vurguladı. Putin devamla şunları kaydetti: “Aslında bugün burada toplam nüfusu 170 milyondan fazla kişi olan Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) coğrafyası üzerinde büyük bir endüstriyel, bilimsel ve teknolojik potansiyeli olan ve muazzam doğal kaynaklara sahip dev bir ortak pazar kurmaktayız. Avrasya Ekonomik Birliği’ni kuran anlaşma, Rusya, Kazakistan ve Belarus vatandaşlarına herhangi bir ek izin ya da belge olmaksızın bu üç ülkenin topraklarında serbest çalışma hakkı tanımaktadır. Birlik üyesi ülkeler, mevcut konjonktürde herkes için uygun bir iş atmosferinin yaratılması hususu ile yakından ilgilidir. Rusya, Kazakistan ve Belarus, söz konusu ortak pazarda eşit ve adil bir rekabet ortamının yaratılmasını desteklemektedir. Bununla birlikte katılımcı ülkelerde yaşayan tüketicilerin ve girişimcilerin hakları ve çıkarları da en yüksek seviyede korunacaktır.”

Rusya’nın rehberi MEM

Putin’in açıklamasında yer alan “katılımcı ülkelerde yaşayan tüketicilerin ve girişimcilerin hakları ve çıkarları da en yüksek seviyede korunacaktır” cümlesi dikkat çekiyor zira Rusya BTP Genel Başkanı Prof. Dr. Haydar Baş’ın sistemleştirdiği tüketim yanlısı tek ekonomik model olan Milli Ekonomi Modeli’ni (MEM) uyguluyor. Ayrıca Rusya’nın yanı sıra Avrasya Ekonomik Birliği’nin kurucu ülkelerinden biri olan Kazakistan’dan da çok sayıda iktisatçı MEM kongrelerine katılmıştı. Bu durum MEM’in Avrasya Ekonomik Birliği’nin merkezinde yer aldığını ortaya koyuyor.

Mallar da, kişiler de serbestçe dolaşacak

* Başkenti Astana olacak Avrasya Ekonomik Birliği’nin merkezinde Avrasya Ekonomik Komisyonu yer alacak, komisyon içindeyse konsey ve yönetim kurulu görev yapacak. Konsey üye ülkelerin başbakan yardımcılarından, yönetim kuruluysa üye ülkelerin her birinin temsilcilerinden oluşacak.

* Avrasya Ekonomik Komisyonu’nun Rusya’nın başkenti Moskova’da yer alması kararlaştırılırken, kurulması durumunda Avrasya Ekonomik Birliği Mahkemesi’nin de Belarus’un başkenti Minsk’te olması bekleniyor.

* Nazarbayev tarafından sunulan bir öneri ise Kazakistan’ın Almatı kentinin Avrasya Ekonomik Birliği’nin uluslarüstü finans pazarı regülasyonunu sağlayacak merkez olması.

* 1 Ocak 2015’de yürürlüğe girecek Avrasya Ekonomik Birliği anlaşması sonrasında Kazakistan, Rusya ve Belarus arasında tedricen mal, hizmet ve iş gücünde serbest dolaşıma geçilecek.

* Avrasya Ekonomik Birliği ile 2025’e kadar petrol ve petrol ürünleri üretiminde mevzuat sınırlamaları olmaksızın ortak pazara geçilmesi planlanıyor.

* Elektrikte ortak pazara geçilmesi ve üye ülkelerin ulusal elektrik pazarların entegrasyonu konusunda ise 2019’da harekete geçilmesi bekleniyor.

* Avrasya Ekonomik Birliği’ne katılması muhtemel diğer ülke olan Ermenistan’ın katılım süreciyle ilgili birkaç başlıkta sorun yaşandığı, imzanın Ermenistan tarafınca 15 Haziran’a kadar atılacağı belirtiliyor.

* Kırgızistan’ın da katılım yol haritasını içeren yasanın ülke parlamentosundan geçmesinin ardından 2015 başlarında birliğe dahil olması planlanıyor.

* Birliğin kurulması devletlerin ekonomik potansiyelini arttırıyor.

* Avrasya Ekonomik Birliği, sadece BDT veya Gümrük Birliği üye ülkeleri değil tüm isteyen ülkelerin katılabildiği açık bir kurum olarak öne çıkıyor.

* Avrasya Ekonomik Birliği ile Vietnam arasında serbest ticaret bölgesinin oluşturulması girişimi başlatıldı.

* Çin mal ve hizmetlere dair gümrük bilgi değişimi alanında Avrasya Ekonomik Birliği ile işbirliğini geliştirecek.

* İsrail ve Hindistan da Avrasya Ekonomik Birliği ile ayrıcalıklı ticaret anlaşmasının imzalanması için başvuruda bulundu.

* Avrasya Birleşmesi Enstitüsü Başkanı Zanargül Kusmangaliyeva’ya göre “Türkiye, Hindistan, Yeni Zelanda ve Vietnam” dahil 40 ülke bütünleşme projesine katılmaya hazır olduklarını Rusya’ya bildirdi. Ancak Ankara’dan bu yönde resmi bir açıklama gelmedi.

* Ermenistan, üyeliğe sıcak bakmıyordu ancak Putin, Erivan’ı Azerbaycan’la petrol ve gaz anlaşması yapmakla tehdit etti.

* Viktor Yanukoviç liderliğindeki Ukrayna da Avrasya Ekonomik Birliği’ne katılmayı planlıyordu. Ancak Ukrayna’daki iktidar değişikliği bunu engelledi.

* Putin, Avrasya Ekonomik Birliği projesiyle 1991’de dağılan Sovyetler Birliği’ni yeniden diriltme iddialarını reddetti. Putin, Avrasya Ekonomik Birliği ile ortak bir pazar yaratılacağını, üye ülkelerde ortak bir ekonomi politikası oluşturulacağını belirtiyor.

* Avrasya Ekonomik Birliği ile 2025’e kadar petrol ve petrol ürünleri üretiminde mevzuat sınırlamaları olmaksızın ortak pazara geçilmesi planlanıyor.

* Kazakistan’ın 2010 yılındaki gümrük birliğinden sonra Rusya ve Belarus’a ihracatı yüzde 63 arttı. Aynı dönemde bu iki ülkeden yaptığı ithalatı yüzde 98 artıran Kazakistan’ın, Rusya ve Belarus ile dış ticaret hacmi ise yüzde 88 yükseldi.

* Kazakistan’ın, gümrük birliğine girilmeden önce 12.7 milyar dolar civarında olan Rusya ve Belarus ile dış ticareti, geçen yıl 24 milyar doların üzerine çıktı.yenimesaj.com.tr