Sosyal medya hesabı Twitter’dan yaptığı son dakika açıklamasıyla 738 milyar dolarlık yeni savunma bütçesini onaylayacağını açıklayan ABD Başkanı Donald Trump, imzayı resmen attı.
Noel tatilini geçirmek üzere Florida’ya hareketinden önce Joint Andrews Havalimanında düzenlenen törene katılan Trump, önce Temsilciler Meclisi’nde sonra Senato’dan geçen savunma bütçesini imzaladı. Bütçe tasarısında Türkiye’ye yaptırımlar da var. Tasarıda F-35’lerin teslim edilmemesi, S-400’lerden dolayı CAATSA’nın uygulanması, TürkAkımı enerji projesine yaptırım, Güney Kıbrıs’a silah ambargosunun kaldırılması gibi maddeler yer alıyor.
TRUMP İMZA ÖNCE KONUŞMA YAPTI
Başkanlığı döneminde her yıl Savunma Bakanlığına (Pentagon) daha fazla bütçe ayırdığını anlatan Trump, bu yılki 738 milyar dolarlık bütçenin bir rekor olduğunu belirtti. İki F-35 savaş uçağının arasına kurulan sahnede attığı imza ile aynı zamanda ABD Uzay Komutanlığının da kurulduğunu vurgulayan Trump, bunu gerçekleştiren ABD Başkanı olmaktan büyük bir gurur duyduğunu söyledi. Yasa, Pentagon’a 635 milyar doları temel harcama, 71,5 milyar doları Denizaşırı Muhtemel Operasyonlar fonu, 23,1 milyar doları Enerji Bakanlığı bünyesinde yapılacak savunma ve 8,1 milyar doları diğer savunma harcamaları olmak üzere toplam 738 milyar dolarlık bütçe tahsis ediyor. Yasayla ABD’nin 100 adet yeni F-35, 150 adet askeri helikopter, 4 adet Virginia sınıfı denizaltı ve bir savaş gemisi temin etmesi ve askeri personele son 10 yılın en büyük zammının verilmesi öngörülüyor.
İŞTE TORBA YASADA TÜRKİYE’Yİ İLGİLENDİREN MADDELERİN AYRINTILARI
S-400 VE F-35 MADDESİ
Yasanın Türkiye ile ilgili kısmında, Ankara’nın S-400 hava savunma sistemlerini alım işlemlerine devam ettiği gerekçesiyle Türkiye’ye F-35 uçaklarının teslim edilmemesi öngörülüyor. Aynı zamanda Türkiye’ye ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırım Yoluyla Mücadele (CAATSA) Yasası kapsamında yaptırım uygulanması gerektiği belirtiliyor.
Bütçenin, “Ulusal Savunma Stratejisi Kapsamında Modernizasyon Programları” kısmında da Türkiye tarafından sipariş edilen uçakların alımı için 440 milyon dolarlık fon ayrılacağı kaydediliyor. Yasada, Türkiye’nin F-35 programından çıkarılması gerektiği de vurgulanıyor.
Yasa, Pentagon’a, F-35 üretim bantları olan Lot 12, 13 ve 14 kapsamında, Türkiye’nin siparişlerini en üst seviyeye çıkararak üretime sokması ve ABD Hava Kuvvetleri için yapılandırılarak satın alması için ek fon sağlıyor.
RUSYA ORTAKLI TÜRKAKIM PROJESİNE YAPTIRIM
Yasada, Rus enerji ihracatına katkı sağlayan enerji boru hatlarının inşasında çalışan bazı gemi şirketlerine yaptırım uygulanması şartı da getiriliyor.
Bütçede, “Bu yasanın kanunlaşmasından sonraki 60 ve sonraki her 90 günde Dışişleri Bakanlığı, Hazine Bakanlığına danışarak Kuzey Akımı 2 ve TürkAkım projeleri veya bu projelerin yerine inşa edilecek diğer projelerin inşası için deniz seviyesinden 100 fit ve üzeri derinliğe boru hattı döşeyen gemilerin tespitine ilişkin raporu, ilgili kongre komitelerine sunacaktır” hükmü bulunuyor.
Bu projelere gemi sağlayan yabancı kişi ve kuruluşların da yaptırım için tespit edilmesi gerektiği vurgulanıyor.
GÜNEY KIBRIS’A AMBARGOLAR KALDIRILIYOR
Yasada, Türkiye’yi ilgilendiren diğer bir nokta ise Güney Kıbrıs Rum Yönetimine (GKRY) yönelik silah ambargolarının kaldırılması oldu. Yasa, söz konusu ambargoların kaldırılmasını öngörse de Rum kesimine silah satış ve transferlerine sınırlamalar getiriyor. Buna göre ABD yönetimi, Rum yönetiminin “para aklama denetimleri konusunda ABD ile çalıştığını” ve “Rus askeri gemilerinin adaya bakım ve yakıt ikmali için demirlememesi için gerekli adımları attığını” Kongrenin ilgili komitelerine teyit etmediği sürece ambargolar kaldırılmayacak.
DOĞU AKDENİZ DETAYI
Aynı metinde ayrıca İsrail, Yunanistan ve Güney Kıbrıs ile birlikte Doğu Akdeniz’deki enerji iş birliğini kolaylaştırmak için ABD-Doğu Akdeniz Enerji Merkezi’nin kurulması öngörülüyor.
Yunanistan’a 3 milyon dolar “dış askeri finansman” desteği talep edilen tasarıda, “Uluslararası Askeri Eğitim ve Talim Yardımı” başlığı altında Yunanistan’a 2020 yılı için 1.3 milyon, 2021 yılı için 1.5 milyon ve 2022 için 1.8 milyon dolar; Güney Kıbrıs’a ise 2020’de 200 bin, 2021’de 500 bin ve 2022’de ise 750 bin dolar yardımın aktarılması hesaplanıyor.
Buna ilaveten Güney Kıbrıs’ın münhasır ekonomik bölgesine ve Yunanistan’ın hava sahasına ilişkin herhangi bir müdahalenin ABD Dışişleri Bakanlığı ve diğer ilgili mekanizmalarca tespit ve rapor edilmesi de tasarıya eklenen maddeler arasında yer aldı.
TERÖR ÖRGÜTÜNE YARDIMIN DETAYI BELİRTİLMEDİ
Yasada dikkati çeken diğer bir detay ise Suriye’de “taramadan geçmiş gruplara verilen askeri yardımlara” ilişkin tespitler oldu. ABD, her yıl savunma bütçesinde SDG ismini kullanan YPG/PKK başta olmak üzere bazı gruplara 500 milyon dolar civarında askeri yardım fonu tahsis ediyordu. Bütçede DEAŞ ile mücadele kapsamında Irak için 645 milyon dolar askeri destek fonu ayrılırken, Suriye kısmında Savunma Bakanının gerekli gördüğü miktar, yardım tipi ve verilecek grubu Kongreye yazılı bildirmesi gerektiği belirtilerek tutar paylaşılmadı.
TÜRKİYE’DEN İLK TEPKİ
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mahir Ünal,katıldığı bir canlı yayın programında, “Türkiye’nin sınırları NATO’nun sınırları. Hep bizim sorumluluklarımızı konuşuyoruz ama NATO ve ABD’nin sorumluluklarını da konuşmak gerekiyor. 15 Temmuz darbe girişimi sırasında ABD ve NATO’nun bundan haberi olmaması mümkün mü? Tüm sınamalara karşı aldığımız önlemler var. Türkiye’ye karşı yaptırım söylemleri ilk kez olmuyor. Türkiye bu sınamaları daha önce de yaşadı. Türkiye son 4 yıldır ağır sınamalardan geçiyor, ve tüm sınamalardan başarıyla çıkacaktır. Biz bir İskandinav ülkesi değiliz, biz ağır sınamaların olduğu bir coğrafyada yer alıyoruz. Türkiye’nin stratejik öneminin ne kadar önemli olduğunu anlamamız gerekiyor. FETÖ’nün, PKK’nın, DEAŞ’ın hangi amaçlarla hareket ettiklerini bilmiyor muyuz. DEAŞ’ın kim tarafından kurulduğunu bilmiyor muyuz. Suriye’nin kuzeyinde PKK’nın uzantısını kimin desteklediğini bilmiyor muyuz” dedi.
RUSYA: YAKINDA NEFES ALMAYI BIRAKMAMIZI İSTEYECEKLER
Rusy Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, ABD’nin Kuzey Akım 2 ve Türk Akım projelerine yönelik yaptırım kararına ilişkin açıklamasında, “22 trilyon dolar borcu olan bir devlet, diğer ülkelerin ekonomisini geliştirmesini yasaklıyor” ifadelerini kullandı.
Amerika’nın hayat felsefesinin küresel rekabete dayanmadığını belirten Zaharova, “Yakında nefes almayı bırakmamızı isteyecekler ve birçok kişi buna da itaat edecek” dedi.
ALMANYA: ÜLKELERİN İÇ İŞLERİNE MÜDAHALE
Alman Hükümet sözcüsü Ulrike Demmer da, yaptırım kararlarına sert tepki gösterdi. Demmer, Federal hükümetin Kuzey Akım 2 ve TürkAkım’a yönelik yaptırımları içeren yasaya karşı olduğunu, ABD Başkanı tarafından onaylanan yasanın uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirtti. Demmer’ın hükümet adına yaptığı açıklamada, “Federal hükümet bu tür uluslar arası yaptırımları reddediyor” ifadelerini kullandı. Yaptırımların Alman ve Avrupalı şirketleri etkilediğini belirten Demmer, “Bu içişlerimize müdahale” değerlendirmesinde bulundu.
Son dakika! Erdoğan resti çekti: ABD’ye yaptırım uygularız!
ERDOĞAN ”BİZİM DE YAPTIRIMLARIMIZ OLACAK” DEMİŞTİ
Cenevre’den sonra geldiği Kuala Lumpur’da Malezya Başbakanı Mahathir Muhammed’in girişimiyle düzenlenen Kuala Lumpur Zirvesi’ne katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, temasları sonrası dün Türk basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
Erdoğan, gazetecilerin onaylanan bütçe ve ABD’nin Türkiye’yi ilgilendiren yaptırımlarına ilişkin soruya, ”Dışişleri Bakanlığımızın yapmış olduğu açıklama bizim açıklamamızdır. S-400 olsun, F-35’lerle ilgili adımlar olsun, bunlar bitmiş işler. Biz bu işi bitirmişiz. Bunu kaç kere söyledik” şeklinde cevap verdi.
Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü: “Şimdi bir de utanmadan sıkılmadan Türk Akım ile ilgili “buna yaptırım uygularız” diyorlar. Bu, tam manasıyla haklarımıza tecavüzdür. Bütün bunlara karşı tabi ki bizim de yaptırımlarımız olacaktır. Yani biz eli kolu bağlı duracak bir millet değiliz. Hep söylüyorum ‘biz kabile devleti değiliz.’ Burası Türkiye… Tarihiyle her şeyiyle bizim bir farklılığımız var. Dolayısıyla da bu konu ile ilgili biz de kendi yaptırımlarımızı kesinlikle uygulamaya sokarız.”
YORUMLAR (İLK YORUMU SİZ YAZIN)